“Muốn ăn ba khía, ốc len
Thì xuống Rạch Gốc khéo quên đường về”
Từ lâu ba khía đã trở thành đặc sản của vùng Rạch Gốc, Cà Mau. Loài cua nhỏ có thịt ngọt, béo, có thể chế biến ra nhiều món ăn ngon hấp dẫn và làm thổn thức trái tim bao người. Trong đó nổi tiếng nhất là món mắm ba khía, cái mà bạn nhất định phải một lần nếm thử.
Ba khía là con gì?
Ba khía là một loài cua nhỏ thuộc họ Sesarmidae, thường sống ở các vùng nước lợ và mặn dọc theo bờ biển Việt Nam, đặc biệt là ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Chúng có kích thước nhỏ, mai màu nâu sẫm với ba đường gờ nổi rõ trên lưng, do đó được gọi là “ba khía”. Ba khía có nhiều gạch son (gạch đỏ) và gạch bùn (gạch xám), thịt chắc và thơm ngon, thường được chế biến thành nhiều món ngon đặc sản của miền Tây Nam Bộ như mắm ba khía, ba khía rang muối, ba khía trộn gỏi,…
Thông thường người dân sẽ bắt ba khía vào ban đêm, đây là thời điểm dễ bắt ba khía nhất. Khi bắt ba khía, mọi người luôn đảm bảo trang bị đầy đủ vật dụng cần thiết, từ bao tay, đèn pin đến giỏ đựng.
Ba khía sẽ sống tập trung ở vùng nước lợ, mặn, trải dài từ Cần Thơ đến Sóc Trăng, Cà Mau, nhiều nhất ở U Minh. Hơn hết, người ta cho rằng ba khía ở vùng Rạch Gốc ( Cà Màu) có thịt ngon hơn hẳn ba khía ở những vùng khác.
Thời điểm ba khía ngon nhất
Hằng năm vào mùa con nước lên ( khoảng tháng 8 đến 10 âm lịch), khi những hang ổ ba khía dày đặc dưới gốc cây đước, cây mắm bị chìm trong nước, chúng phải bò lên thân và rễ cây để trú ẩn và giao phối. Vì trời mưa nên ba khía có nguồn thức ăn dồi dào, chúng có thịt nhiều và chắc. Thời điểm này là mùa ba khía hội ( vào con nước 30 âm lịch). Gọi là hội vì mỗi năm ba khía chỉ ” hội” ( tập trung) một lần vào 3-4 đêm tháng tháng 10.
Quá trình bắt ba khía
Theo Wikipedia, để bắt ba khía người dân Nam Bộ phải chịu cảnh ngủ rừng, ăn cơm bờ bụi, chịu đựng môi trường khắc nghiệt nhiều đỉa, vắt, muỗi. Đi ” làm ba khía” được xem là ” nghề hạ bạc của con nhà nghèo”. Để bắt ba khía, trước đây vào ngày rằng tháng 10 âm lịch, người dân ven biển miền Tây đem thau, thùng cùng đèn đuốc đi soi ba khía bắt cặp từng chùm trên các cây bần, cây mắm. Để thu hoạch nhiều, người ta mang bao da gạt hoặc lấy rỗ cào chúng vô vật đựng.
Nhưng thời thế thay đổi, ba khía bây giờ không còn nhiều như xưa, nên việc bắt ba khía cũng không còn đông vui như ngày hồi đó. Ba khía trở nên hiếm hơn, để bắt phải đợi khi đếm xuống nước lên, người dân mang bao tay dày, đèn chiếu sáng trước trán, người bắt đi dọc bãi bùn tìm bắt dưới các gốc đước khi chúng rời hang kiếm ăn hoặc thò tay vô hang bắt, thậm chí câu hoặc dùng bẫy bắt chúng.
Ba khía làm món gì ngon?
Hương vị ba khía rất thơm ngon, chúng không có vị tanh hay hôi nồng nên rất dễ chế biến thành nhiều món ăn ngon và độc đáo. Các món ngon chế biến từ ba khía bao gồm:
Mắm ba khía
Mắm ba khía là đặc sản nổi tiếng, cách làm đòi hỏi sự kỳ công và chắc lọc tinh hoa, với:
- Ba khía sau khi bị bắt, sẽ được người dân rửa sạch sẽ rồi cho vào lu có nước muối rồi đậy kín.
- Thời gian từ khi muối cho đến lúc mắm ăn được là khoảng từ 5 đến 10 ngày. Chất lượng của ba khía sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào độ mặn của nước muối.
- Nếu nước muối quá nhạt thì ba khía sẽ hư.
- Ngược lại nếu quá mặn thì sẽ làm ba khía rụng càng, da đen, thịt chát.
Một số món ngon từ mắm ba khía bạn có thể tham khảo như:
Mắm ba khía trộn khế cùng tỏi ớt
Mắm ba khía cà pháo, thịt luộc
Mắm ba khế trộn xoài
Ba khía trộn tỏi ớt
Ba khía luộc
Ba khía rang me
Mắm Việt vừa gửi đến bạn thông tin về loài ba khía, giải thích về đặc điểm và nguồn gốc xuất xứ cũng như cách chế biến món gì ngon. Qua đó chúng tôi tin rằng bạn nên nếm thử thịt ba khía, nếu có nhu cầu mua mắm ba khía của chúng tôi, đừng quên liên hệ để được phản hồi và tư vấn sớm nhất bạn nhé.